Konserve, gıda maddelerinin uzun süreli muhafaza edilmesi ve kullanıma sunulduklarında hiçbir lezzet kaybına uğramadan, herhangi bir bakteri üretmeden ilk günkü gibi tazeliğini koruyabilmesi için insanlar tarafından keşfedilmiş bir saklama yöntemidir.
İnsanoğlunun var oluşundan bu yana gıda maddelerinin uzun süreli muhafaza edilebilmesi konusunda birçok yöntem denenmiştir. Son olarak dünyaca ünlü bilim insanı Pasteur’ün çalışmalarıyla insanoğlu konserve gıdalar ile tanışmıştır.
Konserve nedir? diye sorulan bir soruyu özetleyecek olursak, konserveler sterilize edilen çiğ, yarı pişmiş veya tam pişmiş gıdaların birkaç hafta veya birkaç yıl ömürlü olacak şekilde muhafazasını sağlayan paketlerdir. Konserve gıdalar, özellikle mevsimsel ve muhafaza edilmesi zor gıda maddelerinin ömürlerini uzatmak için kullanılır.
Konservelerin günümüzde gıda tüketiminde önemli bir yeri bulunmaktadır. Bununla birlikte gıdanın niteliğine göre birçok konserve çeşidi bulunmaktadır. Bunlardan en çok rağbet görenleri ise domates salçası konservesi, ton balığı konservesi, komposto konservesi, közlenmiş patlıcan ve biber konserveleri, garnitür, baklagillerdir.
Konserveleri içeriklerine göre ayırdığımız gibi yapılış yöntemlerine göre ve muhafaza yöntemlerine göre de kategorize edebiliriz. Örneğin; domates salçası konservesi vakumlanmış metal kutularda üretilip tüketime sunuldukları gibi cam ve ya plastik kaplarda da vakumlanarak tüketime sunulmaktadır. Gıda maddeleri hiç pişirilmeden, az pişirilerek “yarı işlenmiş” ya da tam pişirme yöntemleriyle konserve haline getirilebilirler. Her gıda maddesinin kendine özgü bir konserve oluş hikayesi vardır. Örneğin; ton balığı konserveleri tam pişirilir, genellikle metal kaplarda muhafaza edilir ve içlerinde bolca sıvı yağ bulunur.
Konserve ürünlere sağlık açısından bir perspektif açalım. Konserve ürünler tamamen sağlıklıdır. Muhafaza edilişleri itibariyle, kutularının üzerine son kullanma tarihleri veya tavsiye edilen tüketim tarihleri basılan konserveler, bu tarihlerden itibaren ya tüketilmemeli ya da dikkatle tüketilmelidir. Tüketim yönergelerine uygun şekilde tüketilen konserveler, insan sağlığına asla zarar vermezler. Daha öncesinde belirlenmiş olan gıda üretim prosedürlerine uygunluğunu laboratuvar ortamında kanıtlamış olan konserve çeşitleri, insan sağlığı için asla tehdit unsuru içermezler. Konserve gıdalar hangi şartlarda sağlığa zararlıdır sorununun yanıtı ise şu yöndedir:
Konserve ürünlerin üzerlerinde belirtilmiş kullanım talimatlarına uyulmadığında,
Konserve ürünlerin muhafaza edildikleri kutuların hasarlı olduğu tespit edilip kullanıldığında,
Konserve ürünlerin kullanım için açıldıklarında bozulduğunu gösteren herhangi bir koku ya da renk değişikliği tespit edildiğinde,
konserve ürünler sağlığa zarar verebilir. İşte bu bağlamda konuya baktığımızda, esasında konserve ürünlerin ilgili yönergelere kullanılmamaları, sağlık açısından zarar üretebilir; fakat konserveler, doğru şekilde tüketildiklerinde sağlığa zararlı değillerdir.
Konserve ürünler fiyat bakımından taze ürünler kadar ucuz olmasalar bile, kullanım açısından kolaylık sağladıkları için ucuzlardır. Fiyat bakımından neredeyse tüm konserveler, taze gıdalardan sadece bir miktar pahalıdır; fakat sizin için önceden işlenmiş oldukları için fazladan bir çaba harcamadan tüketebilirsiniz. Bu da size marjinal fayda sağlar. Konserve ürünler şekillerine uygun kaplarda saklandıkları için taşınmaları da oldukça kolaydır. Şöyle ifade edecek olursak; domates salçası yapmak istediğinizi düşünelim. Yaklaşık on kilogram civarında domatesi taşımalı, pişirmeli ve bir kilogram civarında miktarda salça haline getirmelisiniz. Bunun yerine konserve haline getirilmiş bir kilogram salça satın almanız çok daha mantıklıdır.
Konserveler genellikle uzun ömürlüdür ve her mevsim tüketilebildikleri için, tazesini yalnızca bazı mevsimlerde bulabileceğiniz sebze ve meyvelerin konserveleri her mevsim tüketime açıktır. Yazın yetişen sebzelerden üretilen bir konserve, kışın kullanımınızda olacağından dolayı, sanki mevsimindeymiş gibi lezzetli gelecektir. Konservelerin aslında gerçek üretim amaçları tam olarak budur. Mevsimi dışında tüketmek istediğiniz gıda maddelerini size sanki mevsimindeymiş gibi sunan konserveler, insan yaşamı için çok büyük bir kolaylık sağlar. Tüketim ülkelerinin neredeyse tamamı, tüm hayatlarını konserve ve dondurulmuş ürünler kullanarak geçirirler. Sağlık açısından herhangi bir problem teşkil etmeyen, uzun ömürlü, mevsimindeki gibi taze, uygun fiyatlı, taşıması kolay gibi maddelerle mantıklı gelen konserveler, konserve nedir? sorusunun tam manada psikolojik yanıtı olabilir.